Çini Boyası Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

Çini sanatı, yüzyıllardır önemini kaybetmeyen en eski sanat dallarından biridir. Estetik, yaratıcılık, sabır, sembolizm gibi pek çok unsurun harmanlandığı bu özel sanat dalı titizlikle hayata geçirilir. Elbette görenleri kendine hayran bırakan o eşsiz çini sanatı eserlerinin en önemli bileşeni çini boyalarıdır. Çünkü eserin ne oranda canlı, etkileyici, çarpıcı görüneceği, renklerin ve motiflerin ne kadar uzun süre görünümünü koruyacağı pek çok unsura bağlı olmakla birlikte kullanılan çini boyası çeşitlerine de bağlıdır.

Piyasada çok sayıda farklı marka tarafından üretilen çini boyası çeşitleri bulunuyor. Bunlar arasından tercih yapmak her zaman kolay olmayabilir. Peki, nelere dikkat edilerek çini boyası seçimi yapılmalı? İşte yanıtlar…

• Kullanım Amacını Belirleyin

Öncelikle çini boyası çeşitlerini ne amaçla kullanacağınızı belirlemeniz gerekiyor. Eğer sadece hobi olarak ve amatör seviyede çini çalışmaları yapmak, kendinizi bu alanda geliştirmek istiyorsanız en ekonomik seçeneklere yönelebilirsiniz. Mutlaka profesyoneller için hazırlanan çini boyalarına yönelmeniz gerekmez. Temel seviye çini boyası çeşitleri sizin için uygun olabilir. Fakat profesyonel düzeyde çini sanatı eserleri hazırlamak istiyorsanız yüksek pigmentler içerek ve yüksek kalitede çini boyalarını seçmenizi öneririz.

• Boyanın Fırınlama Sonrası Rengi

Çini boyaları hakkında bilinmesi gereken en önemli detaylardan biri fırınlama öncesi ve sonrasında renk farklılıklarının olabildiğidir. Oksit bazlı boyalar kullanıldığında fırınlama sırasında ısı nedeniyle ton değişiklikleri olabilir. Dolayısıyla oksit bazlı çini boyaları seçilirken fırınlama sonrası ortaya çıkacak olan renge göre tercih yapılması gereklidir. Renk uyumsuzluklarını önlemek için fırınlama sonrası rengi biliyor olmanız önemlidir.

• Pigment Yoğunluğu ve Kıvamı

Çini boyalarında en önemli unsurlardan biri de pigmentlerin yoğunluğu ve aynı zamanda boyanın kıvamıdır. Renk kalıcılığının sağlanması, desenlerin ya da motiflerin net bir şekilde görülebilmesi için mutlaka yoğun pigment içeren çini boyası çeşitlerinin kullanılması gerekir. Eğer pigment oranı yoğun olmayan boya çeşitlerini tercih ederseniz fırınlama sırasında motifler ya da desenler solabilir. Hatta netliğini dahi kaybedebilir. Bununla birlikte yoğun pigmente sahip ve kıvamlı olan boyaların daha az kullanılması yeterli olur. İstenen netlik kolayca elde edilir ve bu sayede boyaların daha uzun süre kullanılması da mümkün olur.

• Uygulama Yüzeyine Uyum

Dikkat edilmesi gereken detaylardan biri de çini boyasını uygulayacağınız yüzeye boyanın ne kadar uygun olduğudur. Genellikle bu detayın gözden kaçırıldığını söyleyebiliriz. Sır altı boyalar sır öncesinde uygulanır, sır üstü boyalar ise sırlama sonrasında uygulanır. Dolayısıyla parlaklıkları ya da renk derinlikleri açısından sır altı ve sır üstü boyalar farklılık gösterir. Çalışacağınız teknik, boyama yapacağınız yüzey gibi çeşitli unsurları göz önünde bulundurarak çini boyası tercihi yapılması önerilir. Eğer bu konuda deneyim elde etmek isterseniz her iki boyayı da alarak küçük denemeler yapabilirsiniz. Bu sayede sır altı ve sır üstü boya çeşitlerinde fırınlama sonrası nasıl bir değişim olduğunu gözlemleme şansınız da olacaktır.

• Kuruma Süresi

Çini boyası çeşitlerinin kuruma hızı farklı olabilir. Eğer detaylı motifler, desenler ya da çizimler yapacaksanız, boyanın kuruma hızı sizin için daha önemli olacak demektir. Hızlı kuruyan boya çeşitleri, çini sanatçılarının favorisidir. Bu sayede boyanın fırçaya takılması ve dağılması gibi riskler ortadan kalkar. Yoğun desen ve çizim çalışmalarına uzun süre ara verilmesi gerekmez ve sanat eserleri de daha kısa zamanda hazır hale gelir. Ancak hızlı kuruyan boyaların fırçada sertleşme riskinin olduğunu da göz ardı etmeyin. Sertleşmeye başladıklarında eserde fırça izleri de oluşmaya başlar. Sonuç olarak boyaların kuruma süresini yapacağınız çalışmaya göre seçmeniz en doğru yöntem olacaktır.

• Toksik Olmayan İçerik Tercihi

Pek çok boya türü gibi çini boyaları da toksik içerikler barındırıyor olabilir. Çini çalışmalarına uzun süre zaman ayıranlar için bu durum tehlikeli olabilir. Bu nedenle olabildiğince toksik olmayan içeriklerle hazırlanmış olan çini boyası türlerini seçmenizi öneririz. Doğal pigmentler kullanılarak üretilmiş olan boya çeşitleri dara alanlarda ya da evde çalışanlar için daha uygun olacaktır. Ancak havadar ve geniş alanlarda çalışıyorsanız çini boyası çeşitleri arasından daha özgür şekilde seçim yapabilirsiniz. Alternatif yöntemlerden biri de çini çalışmaları sırasında maske kullanmak ve toksik materyalleri solumaktan bu yöntemle kaçınmaktır.

• Renk Karıştırma İmkanı

Çini boyalarının birbirine karıştırılabiliyor olması da önemli unsurlardan biridir. Çünkü çini sanatçıları istedikleri ara tonları elde etmek için boyaları birbirine karıştırmayı seçerler. Bu nedenle karıştırılabilir yapıda olan çini boyası çeşitlerini tercih etmek daha fazla sayıda renk skalası elde etmeniz anlamına gelir.